Er was eens een ambitieuze Zwitser: Hermann Müller. Hij woonde in het kanton Thurgau en droomde ervan om de riesling wat toegankelijker te maken. Daarom kruiste hij de koningin van de druiven in 1882 met een druif met een veelbelovende naam, de madeleine royale. Dat moet goed komen, zou je denken. De müller-thurgau stond garant voor hoge rendementen, zelfs onder barre weersomstandigheden. Dat sprak de Duitse wijnboeren wel aan. Massa is kassa! En ze maakten met de nieuwe druif honderdduizenden flessen Liebfraumilch en andere zoete slobberwijnen. Nee, dan is de Müller-Thurgau 2020 van de Apostelhoeve andere koek…

Dit is geen doorsnee wijn. Hij is geboren en getogen in een wijngaard en een kelder die ook niet doorsnee zijn. Ron Langeveld en Monique van der Goes zwaaien er de scepter. Hun druivenstokken groeien in een wijngaard waar oneindig veel bloemen en planten groeien. Ron noemt het een oorlogsgebied, omdat allerlei beestjes er de strijd aanbinden met plantenziektes. Ze nemen de rol van chemische bestrijdingsmiddelen over. De druiven zijn puur natuur. En dat proef je in deze Wilde Rode van Wijngaard Dassemus.

De smaak van Zeeland proef je in Yerseke, het dorp van mosselen en oesters. In de 19e eeuw bezorgde de oesterteelt het dorp een enorme boost. De stormachtige economische ontwikkelingen deden menigeen denken aan de Goldrush van Klondike. Tegenover de welvaart voor succesvolle ondernemers stond een bak ellende van de gewone man. De sociale tegenstellingen waren groot. Er was werk aan de winkel voor het Leger des Heils, dat toen nog nergens anders in Nederland actief was. Vandaag zit het dorp in rustiger vaarwater. Het is trots op de zilte zaligheden. En schenkt daar nu de Solaris-Johanniter 2021 van eigen bodem bij.

Misschien doe je wel mee aan Dry January? Dat is een slimme beslissing. Het lijkt me niet verkeerd om je alcoholgebruik ‘ns onder de loep te nemen. Hoeveel drink ik? En wat doet dat met mij? Maar deze proefnotitie kun je met een gerust hart lezen, want de Nieuw Tivoli 2017 smaakt ook in februari nog prima. Trouwens, om een wijn goed te proeven, hoef je geen hele fles achterover te slaan. Integendeel. Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit. De fijnproevers weten het: less is more!

De bubbel voor de feestdagen komt dit jaar van Betuwse bodem. Niet zo gek, want daar worden nogal wat mooie wijnen gemaakt. Daar komt bij dat dit niet de eerste de beste bubbel is! De Brut 2020 scoorde tijdens de Wijnkeuring van de Lage Landen een gouden medaille. Een mooie aanleiding om ‘m in het decemberzonnetje te zetten. De Brut 2020 is een product van de wijnboeren Jan Everts en Karin Eizema, die onder de rook van Tiel een klein maar fijn domein met een mooi proeflokaal hebben neergezet: Wijndomein Auansati.

Er staat een elegante fles met een prachtig etiket op tafel. In de fles zit een rode wijn, gemaakt van de regent. Op het etiket schittert het rode blad van een Amerikaanse eik. De druiven van de regent groeien in een romantische omgeving, waarin de tijd heeft stilgestaan. Het is Landgoed Slichtenhorst. Even verderop ligt het stadje Nijkerk. Het water van de Breede Beek baant zich 11 kilometer lang slingerend een weg door de groene omgeving en dwars door het stadje naar de randmeren. Dit kabbelende en onbeduidende beekje is de naamgever van de wijngaard van Henk Breugem: Aan De Breede Beek. Daar komt deze Regent Classico 2018 vandaan.

Het verhaal van wijndomein Maronesse begon met Cor en Riek van der Veeken. Cor is de zoon van een van de pioniers in de polder. Z’n vader waagde vlak na de Tweede Wereldoorlog de stap van het oude en vertrouwde Brabant naar een nieuwe polder, vastgeplakt aan het oude land van Overijssel. Daar in de Noordoostpolder, ergens tussen Marknesse en Blokzijl, stampte hij een fors akkerbouwbedrijf uit de grond. Cor en Riek hadden het lef om daar in 2004 nog een wijngaard aan toe te voegen. Dat resulteerde onder andere in deze mooie Pionier 2018.

Overal in Nederland vind je wijngaarden. Ook in Noord-Holland. Trek een grote cirkel rond de kaasmarkt in Alkmaar en je stuit daarin zomaar op een handvol wijndomeinen waar ze warempel mooie wijnen maken. Een van die domeinen is De Koen in de gemeente Langedijk. Daar maakte Pieter de Boer deze Samen Rood 2018. De omgeving stond vroeger bekend als een belangrijk tuinbouwgebied. Op duizenden eilandjes verbouwden de boeren allerlei groenten. Een van die eilandjes lag iets hoger dan de andere. De Koen. Hier teelt Pieter nu 9 druivenrassen. Om wijn van te maken.

In het verhaal van de Nederlandse wijn spelen een paar wijnboeren een hoofdrol. Een van hen is Stan Beurskens, de maker van deze Josefien 2020. Om de wijnprofessor uit Vijlen kun je niet heen, hoe graag je dat misschien ook zou willen. Wijnbouw is voor hem niet alleen passie. Het is ook big business. En daar is niks mis mee. Stan loopt voorop in het experimenteren met nieuwe druivenrassen. Hij adviseert tientallen Nederlandse wijnboeren en doet de vinificatie van hun wijnen. Stan is voortdurend bezig met de innovatie en doorontwikkeling van zijn bedrijf. Stilstand is achteruitgang.

Kan een veeboer een succesvolle wijnboer worden? Leon Masselink is het levende bewijs. Hij was varkensboer in het buurtschap Wals bij Gendringen, maar maakt daar nu mooie wijnen. Deze rode Privilege van Willem uit 2015 is daar een goed voorbeeld van. Het succes komt Leon niet aanwaaien. “Het is hard werken.” Maar dat was hij als varkensboer gewend. “Door de varkenspest ging ik nadenken over mijn toekomst. Ik las een verhaal over een wijnboer in Zuid-Limburg. Hij serveerde z’n wijnen met een stokbroodje en een stukje kaas aan zijn gasten. Dat moet hier ook kunnen, dacht ik.”

Noem het maar Ludiek. Het etiket op deze fles neemt je in de maling. Er staat Cabernet Blanc, maar deze witte wijn is toch echt gemaakt van de blauwe cabernet cortis. Een blanc de noir dus. En wat voor een! De druiven zijn geteeld in een bescheiden wijngaard aan de IJssel, recht tegenover Moskou aan de IJssel. Die bedenkelijke bijnaam dankt Deventer aan de linkse voorkeuren van z’n inwoners. Luud Paulissen en Erik Moritz zijn blij met de 0,5 hectare in de IJsselvallei. Na wat omzwervingen vonden ze hier eindelijk een stukje grond waar ze hun ding kunnen doen.

Het moet er toch een keer van komen, dat het echt herfst wordt en misschien zelfs een beetje winter. Tover dan deze fles maar tevoorschijn. De Regent 2018 van de Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers is er eentje voor een donkere en gure avond. Het is dus geen wijn van één wijndomein, maar van een coöperatie. In het buitenland kom je zo’n samenwerkingsverband vaker tegen. De coöperatie van Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers bestaat sinds 2004, een belangrijk jaar in de ontwikkeling van de Nederlandse wijnbouw.